ميگويند چشمها دريچه اي به روح انسان هستند، اما دهان شما نيز دريچهاي به سلامت جسم شماست. بهداشت دهان و سلامت كل بدن شما بيشتر از آنچه كه شما حدس بزنيد، به هم ارتباط دارند.
دهان شما به طور طبيعي حاوي باكتري است. بزاق، يك عامل ضد باكتري و ويروس است. بزاق حاوي آنزيمهايي است كه باكتريها را با شيوههاي مختلف نابود ميكند. اما تعداد باكتريهاي مضر گاهي از كنترل خارج ميشوند و به بيماري پريودنتيت (عفونت وخيم بافتهاي اطراف دندان و لثه) منجر ميشوند.
هنگامي كه لثههاي شما سالم هستند، باكتريهاي دهان شما معمولا وارد جريان خون نميشوند. اما بيماري لثه امكان ورود باكتري را به درون جريان خون فراهم ميكند. گاهي درمانهاي تهاجمي در دهان و دندان نيز باعث ميشود كه باكتريها به درون جريان خون وارد شوند.
بيماريها و مشكلاتي كه ممكن است با بهداشت دهان شما ارتباط داشته باشند، عبارتند از:
بيماري هاي قلبي عروقي
برخي از پژوهشگران اعتقاد دارند باكتريهايي كه از دهان وارد جريان خون ميشوند و به سرخرگ هاي قلب ميرسند، بر دستگاه قلبي عروقي تاثير ميگذارند.
عفونتهاي لثه ممكن است يك بيماري قلبي از پيش موجود را هم بدتر كند. بيماراني كه در معرض ابتلا به اندوكارديت عفوني (عفونت دريچه ها و لايه داخلي ديواره قلب) هستند، بايد پيش از اعمال دندانپزشكي، آنتيبيوتيك دريافت كنند. پزشك قلب و دندانپزشك شما ميتوانند تعيين كنند كه آيا عارضه قلبي شما، مصرف آنتيبيوتيك را پيش از اعمال دندانپزشكي ضروري ميكند يا نه.
بيماريهاي تنفسي
عفونتهاي باكتريايي تنفسي از طريق ورود قطرات ريز مايع از دهان و گلو به درون ريهها به وجود ميآيند. اين قطركها حاوي باكتريهايي هستند كه ميتوانند درون ريهها تكثير كنند و به آن صدمه بزنند. لذا باكتريهايي كه درون دهان رشد ميكنند، به خصوص در افرادي كه دچار بيماريهاي بافت اطراف دندان هستند، مي توانند باعث ايجاد عفونتهاي تنفسي مانند ذاتالريه شوند.
ديابت
افراد ديابتي نسبت به افراد سالم دچار بيماريهاي لثهاي شديدتري ميشوند. در اين افراد بافت لثه از دندان جدا مي شود.عفونت باعث ميشوند كه قند خون بالا رود و نياز به انسولين بيشتري براي كنترل قند خون باشد. بنابراين ديابتيهايي كه دچار بيماريهاي پريودنتال (بيماري بافتهاي اطراف دنداني كه با عقبنشيني لثهها و از دست دادن دندانها در افراد بزرگسال همراه است) هستند، بايد مورد معالجه قرار گيرند.
يك مطالعه روي 113 بيمار مبتلا به بيماري لثهاي و ديابت نوع دو نشان داده است كه درمان بيماري لثهاي با جرمگيري و تجويز آنتيبيوتيك داكسي سايكلين، باعث كاهش عوارض بيماري ديابت ميشود.
ايدز
در برخي از موارد ممكن است يكي از اولين نشانههاي ايدز در دهان به صورت عفونت شديد لثه ظاهر شود. همچنين ممكن است لكههاي سفيد دائمي يا ضايعات غيرمعمول بر روي زبان يا دهان به وجود آيد.
آلزايمر
اشخاصي كه توان ذهني طبيعي دارند، اما به التهاب لثه مبتلا هستند، بيشتر در معرض آلزايمر در سال هاي آتي زندگي هستند. بيمار ممكن است به اين التهاب لثه مبتلا باشد، اما اطلاعي از بيماري خود نداشته باشد، زيرا علائم اوليه خاصي براي اين بيماري وجود ندارد، مگر قرمزي و خونريزي لثه ها در هنگام مسواك زدن و بوي بد دهان كه از علائم آن به شمار مي آيند. اگر فردي به بيماري لثه و پريودنتال مبتلا باشد، دندانپزشك و يا متخصص بيماري هاي لثه، پلاك ميكروبي و جرم هاي بالا و زير لثه را برمي دارد كه اين روش درماني، جرم گيري نام دارد.
سرطان
ابتلا به بيماري لثه، خطر بروز برخي انواع سرطان ها را افزايش ميدهد. محققان دريافتند خطر ابتلا به سرطان در مرداني كه سابقه بيماري لثه داشته اند، 14 درصد بيشتر از ساير افراد است. بيماري لثه با افزايش خطر ابتلا به سرطانهاي ريه ، كليه، لوزالمعده و خون ارتباط دارد.
پوكي استخوان
اولين مرحله كاهش تراكم استخواني ممكن است در دندانها خود را نشان دهد. دندانپزشك شما ممكن است در جريان يك راديوگرافي معمول دندان، متوجه اين عارضه شود. همچنين پوكي استخوان ممكن است باعث از دست دادن دندان شود. كاهش تراكم استخوان فك، پشتيباني استخوان از دندان را كاهش ميدهد و باعث ميشود كه دندانها ديگر پايه محكمي نداشته باشند.
زايمان زودرس
بيماريهاي لثه باعث مي شوند كه باكتريها وارد گردش خون بيمار شده و سطح مادهاي به نام پروستاگلاندين را تا حد زيادي بالا ببرند. در اواخر دوران حاملگي، به طور طبيعي سطح اين ماده افزايش پيدا كرده و باعث زايمان ميشود. بنابراين افزايش زودهنگام اين ماده ميتواند باعث تحريك زايمان قبل از موعد مناسب شود.
برخي از پژوهشها نشان داده است كه باكتريهاي بيماريزا درون دهان زن باردار مي توانند به جفت يا مايع آمنيوني وارد شوند و باعث زايمان زودرس شود. آلودگي واژن با عفونتهاي باكتريايي حاصل از رشد زياده از حد باكتريهاي هوازي و بيهوازي نيز باعث كوتاه شدن مدت بارداري ميگردد.
نتايج مطالعه اي نشان داد كه خطر وقوع زايمانهاي غيرطبيعي در مادران داراي بيماريهاي شديد لثهاي، 5/7 برابر مادران سالم است.
ساير بيماريها
ساير بيماريها نيز ممكن است پيش از هر جاي ديگر، در دهان تظاهر كنند. سندروم شوگرن ، يك بيماري خود ايمني است كه غدد توليدكننده بزاق را هدف قرار ميدهد. سيفيليس، سوزاك و نيز اعتياد به مواد مخدر از جمله اين بيماريها هستند.
مشكلات دهان و دندان امروزه يكي از رايج ترين مشكلات مردم در سرتاسر جهان است. البته امروزه با پيشرفت وضعيت بهداشت، ميزان فساد و از بين رفتن دندان بسيار كمتر از گذشته است، ولي با توجه به نوع تغذيه، عادات غلط و عدم به كارگيري صحيح روش هاي بهداشتي ، اين معضلات هنوز هم وجود دارد.
1- براي برطرف كردن ناراحتي هاي دهان، دم كرده زرشك را غرغره كنيد. جويدن برگ زرشك، باعث محكم شدن لثه و دندان مي شود.
2- اگر پوست تازه گردو را به دندان و لثه بماليد، لثه و دندان را تقويت ميكند.
3- توت فرنگي به دليل داشتن ويتامين C ، در درمان بيماري لثه مؤثر است.
4- جويدن كندر مانند آدامس لثه را محكم مي كند و بوي دهان را مي زدايد .
5- خوردن گشنيز براي دهان و دندان بسيار مفيد است. هم لثه را سالم مي سازد و هم جلوي خرابي دندان ها را مي گيرد و درد دندان را بر طرف مي كند. براي بر طرف كرن درد دندان 10 گرم تخم گشنيز را در چهار ليتر آب بريزيد و بگذاريد بجوشد تا حجم آن به يك ليتر برسد. آن را كمي سرد كنيد و در دهان مزه مزه كنيد تا درد دندان برطرف شود.
6- غوره از نظر طب قديم ايران سرد و قابض است و در درمان ورم مخاط دهان و نرمي لثه ها موثر است.
7- آب پياز براي دندان درد مفيد است. براي تسكين درد بايد آب پياز را روي دندان ريخت و كمي نگه داشت، اين عمل را ميتوان با پنبه انجام داد. پياز لثهها را تقويت مي كند.
8- براي رفع لق بودن دندان ها و تسكين درد آن، سركه را روزي چند بار در دهان غرغره كنيد. سركه در رفع جرم دندان و التهاب لثه نيز موثر است. به منظور رفع بوي بد دهان و نيز سفيدي دندان ها، هفته اي يك بار دندان هاي خود را با مسواك آغشته به سركه مسواك بزنيد.
9- انجير خشك جوشيده شده در شير، براي درمان ورم لثه و ورم مخاط دهان مفيد است .
10- زردآلو بوي بد دهان را رفع مي كند.
11- جويدن برگ هاي شاهي تازه، لثه را محكم مي كند و آن ها را سالم نگه مي دارد.
12- پژوهشگران ژاپني ميگويند خوردن مرتب ماست و ساير محصولات غذايي حاوي اسيد لاكتيك ممكن است براي بهداشت دهان شما مفيد باشد.
13- مصرف مقادير اندكي از اسيدهاي چرب امگا ـ 3 كه به طور معمول در غذاهايي مثل ماهي يافت ميشوند، براي كمك به برطرف كردن بيماريهاي لثه مفيد است. مصرف اسيدهاي چرب امگا 3 احتمال ابتلا به بيماريهاي لثه را 23 تا 30 درصد كاهش ميدهد.
14- مصرف پرتقال موجب استحكام لثهها ميشود.
نكات قابل توجه درباره لثه و دندان ها
* استفاده از خميردندانهاي حاوي فلورايد، پوششي روي دندانها ايجاد كرده و از آنها در مقابل تاثيرات مخرب اسيد و شكر، محافظت ميكند. * بعد از مصرف غذاهاي اسيدي مثل آب پرتقال، نبايد فورا مسواك زد، زيرا به علت تاثير اسيد بر دندان ها ، احتمال سايش و پوسيدگي دندان وجود دارد.
*سيگار مي تواند بيماري لثه را بدتر كند. سيگار سبب كاهش اكسيژن در جريان خون شده و لثه بيمار نمي تواند التيام پيدا كند.
سيگار سبب تشكيل پلاك ميكروبي بيشتر و پيشرفت سريع تر بيماري لثه نسبت به افراد غير سيگاري مي شود. بيماري لثه هنوز شايع ترين علت از دست رفتن دندان ها در افراد مسن مي باشد .
چطور از خونريزي لثه پيشگيري كنيم؟
خونريزي از لثهها هنگامي رخ ميدهد كه به درستي دندانها مسواك زده نميشوند يا نخ دندان كشيده نميشود.
براي پيشگيري از اين عارضه و سالم نگه داشتن لثهها اين نكات را رعايت كنيد:
- سيگار نكشيد و از اشكال ديگر توتون هم استفاده نكنيد، مثل پيپ يا قليان.
- از مكملهاي ويتاميني طبق تجويز پزشك استفاده كنيد.
- دقت كنيد كه دندانهاي مصنوعي به درستي در دهانتان قرار بگيرند و اندازه شان مناسب باشد و اگر آنها عامل خونريزي و درد هستند، با دندانپزشك در اين مورد مشورت كنيد.
- اگر لثههايتان خونريزي ميكند، يك پد گاز استريل را با آب يخ مرطوب كنيد و روي ناحيه مبتلا بگذاريد.
بر اساس اعلام مركز تحقيقات دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران، 20 تا 40 درصد جرم دندانها را ميكروبها تشكيل ميدهند كه بافت نگهدارنده حياتي لثه را تخريب كرده و باعث سست شدن پايههاي دندان و لق شدن آنها ميشود.
معمولاً افراد هر تغيير رنگي كه در دندانها ايجاد ميشود را جرم مينامند و براي رفع آن دندانهاي خود را جرمگيري ميكنند در حالي كه يكسري از تغيير رنگها بر روي دندان در واقع پوسيدگيهايي هستند كه معمولاً به صورت سياه رنگ مشاهده شده و در مراحل پيشرفته به صورت حفره درميآيند و در نهايت موجب پوسيدگي دندان ميشوند.
يكسري از تغيير رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً اين تغيير رنگها دائمي بوده و با جرم گيري از بين نميرود و با تراش آن معمولاً باز هم لكهها وجود دارد و اين تغيير رنگها يا ناشي از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان بوده و يا ناشي از نقص تكاملي دندانها و كمبود املاح مختلف در زمان تشكيل دندان و يا ناشي از افزايش فلورايد آب مصرفي و ... است.
نوع سوم تغيير رنگها ناشي از موادي است كه به طور معمول مصرف ميكنيم و رسوباتي كه بر روي دندان تشكيل ميشود. اين رسوبات يا به صورت رنگدانه و يا به صورت جرم هستند كه لثه را تخريب كرده و در نهايت باعث لق شدن دندانها ميشود بدون اينكه خود دندان مشكلي داشته باشد. اين جرمها به خوبي با جرم گيري از بين ميروند.
بر اساس اعلام محققان مركز تحقيقات دانشكده دندانپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران، بزاق ما به طور معمول داراي املاح زيادي است كه قدرت رسوب كردن را دارند. اين املاح معمولاً در جاهايي كه با غذا و مسواك كمتر در تماس است رسوب ميكنند. رسوب اين املاح همراه است با ايجاد بستر مناسب براي جايگزيني ميكروبهايي كه به طور طبيعي در دهان وجود دارد و رشد و تكثير آن. اضافه شدن پروتئينهاي موجود در غذا و بزاق و همچنين لاشه سلولهاي مرده بافتهاي مختلف دهان در مجموع باعث افزايش حجم اين رسوبات شده وبه مرور جرم تشكيل ميشود كه قابل مشاهده است.
آن چه كه مهم است اين است كه ما معمولاً مقدار كمي از جرم تشكيل شده را ميتوانيم مشاهده كنيم و قسمت عمده اين جرم با تخريب لثه در زير لثه تخريب شده جايگزين و از ديد مستقيم ما پنهان مي ماند. مسئله مهمتر اينكه اين جرمهاي تشكيل شده پر از ميكروبهاي مختلف است و با مسكواك زدن هم تميز نميشود. اين ميكروبها بين 20 تا 40 درصد جرم را تشكيل ميدهد و افت چسبنده لثه را كه محكم به دندان چسبيده و بافت نگهدارنده حياتي لثه را تخريب كرده باعث سست شدن پايههاي دندان مي شود كه با جرم گيري و تميز كردن اين جرمهاي تشكيل شده بر روي دندان ميتوان از روند تخريب لثه جلوگيري كرد.
جرمهاي تشكيل شده بر روي دندانها به مرور باعث آزردگي لثه شده اين امر چون به مرور اتفاق ميافتد و بيمار متوجه عقب نشيني لثه نميشود و لثهاي كه عقب نشيني كرده با جرمگيري جايگزين ميشود و فضاي خالي كه بين دندانها در اثر عقب نشيني لثه هم كه ايجاد ميشود از ديد بيمار پنهان ميماند. هنگامي كه بيمار براي جرم گيري مراجعه ميكند لثه تحليل رفته در معرض ديد بيمار قرار ميگيرد و بيمار احساس ميكند كه جرم گيري باعث از بين رفتن لثه شده است در حالي كه قبلاً اين اتفاق صورت گرفته بود اما از ديد بيمار پنهان بود.
موضوع ديگري كه بايد مورد توجه قرار گيرد اين است كه موقع جرم گيري در هر صورت خونريزي اتفاق ميافتد اين امري طبيعي است ولي بيمار آن را دليل صدمه ديدن لثههايش ميداند و فكر ميكند همين خونريزيها به علت كنده شدن لثهها از روي دندان است.
هم چنين هنگامي كه جرم به ضخامت كافي روي دندان مينشيند مانع رسيدن سرما و گرما به دندان ميشود چون به طور طبيعي دندانهاي ما در معرض سرما و گرماي متعادلي در محيط دهان واقع است اما با وجود اين جرمها، دندان به مرور حساسيت خود را از دست داده و هنگامي كه با جرم گيري، جرمهاي دندان را پاك ميكنيم ناگهان دندان در معرض سرما و گرما قرار ميگيرد و بيمار تفسير غلط خود را تكميل ميكند كه چون دندانم تراشيده شده به آب سرد و گرم هم حساس شده و جرم گيري باعث تخريب دندان و لثهها شده است.
بنابراين دندانپزشكان توصيه ميكنند مراجعه منظم و سالي يكبار براي جرم گيري ضروري است و نكته مهم اين است كه با دقت در نحوه مسواك زدن، تشكيل جرم به حداقل خواهد رسيد. هم چنين حساس شدن دندانها بعد از جرمگيري به مرور رفع ميشود.
لازم است، بعد از جرمگيري حتماً از دهانشويه مناسب استفاده شود تا باعث بهبود زخمهاي به جا مانده از جرم شود. استفاده مداوم از دهانشويهها زياد توصيه نميشود و يك هفته بعد از جرمگيري ميتوان استفاده از دهانشويه را قطع كرد.
----------------- بيژن
به اين مطلب امتياز دهيد:
كاربران حاضر:
شما از امتياز لازم براي پاسخ به موضوع مطروحه دركلوب برخوردار نيستيد.
دوست دارید دوستان خود را به این صفحه دعوت کنید؟
پس به اشتراگ بگذارید این صفحه را با:
| زمان ايجاد: 0.0763910 ثانيه.
| کاربران آنلاين - 0
| ميهمانان آنلاين - 4
| اين بخش متعلق است به: كانون دانش |
پس به اشتراگ بگذارید این صفحه را با: